چگونگی توسعه چارچوب صلاحیت‌های ملی (مورد مطالعه: چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند )
محورهای موضوعی : مفاهیم نوین اثرگذار بر یادگیری بزرگسالانمحمد خادمی 1 , زهرا معارف وند 2 * , کاظم فتح تبار 3
1 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات علم و فناوری
2 -
3 - پژوهشگاه مطالعات علم و فناوری
کلید واژه: توسعه, چارچوب, صلاحیت, ملی, هلند,
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر یکی از مسائلی که مورد توجه سیاست گذران آموزشی و نظام اشتغال قرار گرفته است، تدوین چارچوب صلاحیت‌های ملی (NQFs) و توسعه و تصویب آن در مراجع ذی صلاح می باشد. در حقیقت چارچوب صلاحیت‌های ملی که یک نوع سند رسمی و قانونی به شمار می رود، مشخص می کند که دارندگان صلاحیت‌های آموزشی باید از چه دانش، مهارت و نگرش هایی در سطوح مختلف برخوردار باشند و ارتباط عمودی و افقی این صلاحیتها چه می باشد. چارچوب صلاحیت‌های ملی با نگاه جامع به انواع آموزش به دنبال بکارگیری نیروی انسانی بر مبنای استعداد و شایستگی هایی است که افراد با طی آموزش های لازم (رسمی و غیر رسمی) کسب می کنند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی چگونگی توسعه چارچوب صلاحیت‌های ملی در کشور هلند به عنوان یک کشور پیشرو در این امر انجام گرفت. این مطالعه از نظر هدف بنیادی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، به روش مطالعات کتابخانه‌ای انجام گردید. در این پژوهش جهت پاسخگویی به سؤالات تحقیق، با روش تمام شماری به بررسی اسناد منتشر شده و منابع موجود در رابطه با چارچوب صلاحیت‌های ملی کشور هلند پرداخته شد. اطلاعات گردآوری شده از بررسي اسناد و مدارک به تفکیک عناصر و ارکان چارچوب صلاحیت‌های ملی (توسعه و کاربست چارچوب، سطوح و صلاحیتها، توصیفگرهای سطوح، حجم و اعتبار، سیستم تضمین کیفیت، نظام آموزش فنی و حرفهای، ذینفعان و نهادهای درگیر در توسعه و اجرای چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند) دسته‌بندی و ارائه گردید.
In recent years, one of the issues that is taken into consideration of educational policy-makers and the employment system is the development of the national qualifications framework (NQFs) and its development and approval by the relevant authorities. In fact, the national qualifications framework which is also a formal and legal document, specifies that the graduates must have knowledge, skills and attitudes at the different level, and what is the vertical and horizontal relationship of these qualifications?. NQFs with a comprehensive view of the types of training, seeks to employ human resources based on the talents and competencies that individuals acquire through the necessary training (formal and informal). The present study was conducted with purpose to identify How to develop national qualifications framework in the Netherlands As a leading country in this regard. This study in terms of the purpose is fundamenta reseach and in terms of data gathering is descriptive to method of library studies. In this research, in order to answer the research questions, with Whole number (census) method, is examined the published documents and available resources in relation to the national qualifications framework of the Netherlands. The information collected from the examination of documents Presented by the arrangement of elements and Component of the national qualifications framework (development and implementation a framework, levels and qualification, level descriptors, volume and credibility, quality assurance system, vocational education system, stakeholders and institutions involved in development and implementing the national qualifications framework of the netherland).
1. Raffe, D. (2013). What is the Evidence for the Impact of National Qualifications Frameworks?. Comparative Education, 49 (2), 143-162.
2. European Parliament and European Council. (2008). Recommendation of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on the Establishment of the European Qualifications Framework for Lifelong Learning. Official Journal of the European Union, 51(C 111), 1-7.
3. Policies and Criteria for the Establishment of the National Framework of Qualifications (2003). Published by: National Qualifications Authority of Ireland.
4. The European Qualifications Framework for Lifelong Learning (EQF) (2008). Luxembourg: Office for official publications of the European Communities.
5. Tuck, R. (2007). An Introductory Guide to National Qualifications Frameworks: Conceptual and Practical issues for Policy Makers. Geneva: ILO.
6. Commission of European Communities. (2005). Commission Staff Document: Towards a European Qualifications Framework for Lifelong Learning. Avalable at: https://www.voced.edu.au.
7. Keevy, J., Chakroun, B., & Deij, A. (2011). Transnational Qualifications Frameworks. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
8. Cedefop. (2016). European Inventory on Validation of Non-Formal and Informal Learning .Country Report: the Netherlands. Available at: http://www.cedefop.europa.eu/en/events-and-projects.
9. Sanden, K. V. D., Smit, W., & Dashorst, M. (2012). The Referencing Document of the Dutch National Qualification Framework to the European Qualification Framework. Brussels: European Commission.
10. Cedefop. (2017). National Qualifications Framework Developments in Europe: Anniversary Edition. Publications Office of the European Union.
11. The Higher Education Qualifications Framework in the Netherlands, a Presentation for Compatibility with the Framework for Qualifications of the European Higher Education Area. (2008). Self-certification Document.
فصلنامه توسعه استعداد سال دوم، شماره 4، پاییز 1403، 76-43 | Quarterly Journal of talent development Vol.2, No 4, 2024, 43-76
|
چگونگی توسعه چارچوب صلاحیت‌های ملی (مورد مطالعه: چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند1)
محمد خادمی کله لو*2
کاظم فتح تبار3
زهرا معارفوند4
(تاریخ دریافت:02/05/1403؛ تاریخ پذیرش: 29/08/1403)
چکیده
در سال‌های اخیر یکی از مسائلی که مورد توجه سیاستگذران آموزشی و نظام اشتغال قرار گرفته است، تدوین چارچوب صلاحیت‌های ملی (NQFs) 5 و توسعه و تصویب آن در مراجع ذیصلاح میباشد. در واقع، چارچوب صلاحیت‌های ملی با نگاه جامع به انواع آموزش به دنبال بکارگیری نیروی انسانی بر مبنای استعداد و شایستگیهایی است که افراد با طی آموزشهای لازم (رسمی و غیر رسمی) کسب میکنند. در همین راستا، مطالعه حاضر با هدف شناسایی چگونگی توسعه چارچوب صلاحیت‌های ملی در کشور هلند به عنوان یک کشور پیشرو در این امر انجام گرفت. این مطالعه از نظر هدف بنیادی و از لحاظ نحوهگردآوری دادهها، کیفی و به روش مطالعات کتابخانه‌ای انجام گردید. در این پژوهش جهت پاسخگویی به سؤالات تحقیق، با روش تمام شماری به بررسی اسناد منتشر شده و منابع موجود در رابطه با چارچوب صلاحیت‌های ملی کشور هلند پرداخته شد. اطلاعات گردآوری شده از بررسي اسناد و مدارک به تفکیک عناصر و ارکان چارچوب صلاحیت‌های ملی (توسعه و کاربست چارچوب، سطوح و صلاحیتها، توصیفگرهای سطوح، حجم و اعتبار، سیستم تضمین کیفیت، نظام آموزش فنی و حرفهای، ذینفعان و نهادهای درگیر در توسعه و اجرای چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند) دسته‌بندی و ارائه گردید. قاعدهمندی آموزش در سطوح مختلف نظام آموزشی، وجود سازوکار به رسمیت شناختن و اعتباردهی به همه دستاوردهای آموزشی و وجود همکاری و انسجام بین نظام آموزشی و بازار کار از جمله پیامدهای استقرار چارچوب صلاحیت ملی در هلند است که مطالعه آن میتواند راهگشای توسعه این چارچوب برای کشور ایران باشد.
کلمات کلیدی: توسعه، چارچوب، صلاحیت، ملی، هلند.
1. مقدمه
از چالشهای اساسی که امروزه گریبانگیر برخی از کشورهای جهان خصوصاً کشورهای در حال توسعه میباشد، مسائلی است که در نظام آموزشی و اشتغال آنها دیده میشود. چالشهایی از قبیل ضعف در تناسب آموزش (گواهینامه/ مدارک/ صلاحیتها) با اشتغال و بیکاری دانشآموختگان، فقدان نظام آموزشی استاندارد، ضعف در ارتباط با نظام آموزشی و شغلی در سطح بینالملل، ضعف در شناسایی مسیر توسعه استعداد فراگیران، بی‌توجهی به یادگیری مادامالعمر و آموزش بزرگسالان، بی‌توجهی به ارزشدهی به یادگیری و آموزشهای غیر رسمی در برابر آموزش رسمی، عدم امکان تجمیع مهارتها و دورههای آموزشی و ... همگی از جمله مسائلی هستند که به علل مشترک نظام آموزشی و شغلی یک کشور را به صورت در هم تنیده درگیر نموده‌اند. [1،2،3] سوالی که مطرح است این است که علت اساسی و راه حل غلبه بر این مسائل چیست. مطالعات و بررسیهای انجام شده در سطح دنیا و تجربه کشورهای مختلف حاکی از آن است یکی از مسیرهای پیشرو، تدوین، توسعه و استقرار چارچوب صلاحیت‌های ملی6 (NQFs) است. به گزارش یونسکو (2014) اکثر کشورهای پیشرفته همچون چین، آلمان و ایالت متحده آمریکا چارچوب صلاحیت‌های حرفهای ملی را برای حرکت افقی و عمودی در بین مسیرهای یادگیری و به رسمیت شناختن یادگیری‌های قبلی به کار برده‌اند [4] نظامی که نگاه جامع به انواع آموزش رسمی و غیر رسمی داشته؛ و در آن بکارگیری نیروی انسانی بر مبنای استعداد و شایستگیهایی است که آنها با طی آموزشهای لازم (رسمی و غیر رسمی) کسب میکنند. نتایج حاصل از تجربه کشورهای موفق در این حوزه حاکی از آن است که تدوین و توسعه چارچوب ملی صلاحيت به عنوان يک عنصر از نظام تضمين کيفيت موجب تعامل ذي‌نفعان درگیر در توسعه چارچوب، ارتباط بين سطوح مختلف آموزشي، ايجاد رتبهبندي در گواهينامهها و مدارک، حصول اطمينان از انتقال پذيري مهارتها، تسهيل تحرکپذيري در مکان و زمان، توانائي تلفيق نظام هاي رسمي و غير رسمي يادگيري و ... میشود [5]. در همین راستا، دستاندرکاران، سیاستگذران و برنامهریزان نظام‌های آموزشی و حرفهای که همواره درصدند با برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های دقیق موجبات ارائه بهتر آموزش را فراهم آورند، تدوین و تصویب چارچوب صلاحیت ملی را یکی از الویتهای برنامههای خود قرار دادهاند. پارلمان اروپا چارچوب صلاحیت‌های ملی را ابزاری برای طبقهبندی صلاحیتها مطابق با مجموعهای از معیارها برای سطح مشخص یادگیری به دست آمده تعریف میکند که هدف آن یکپارچگی و هماهنگی خرده سیستم‌های صلاحیت‌های ملی میباشد [6]. در حقیقت چارچوب صلاحیت‌های ملی نظام آموزشی و حرفهای که یک نوع سند رسمی و قانونی نیز به شمار میرود مشخص میکند که دارندگان صلاحیتها باید از چه دانش، مهارت و نگرشهایی در سطوح تحصیلی برخوردار باشند و ارتباط عمودی و افقی این صلاحیتها در سطوح مختلف چه میباشد.
در هر چارچوب صلاحیت مولفه‌ها و ارکانی مطرح هستند که اگر قرار باشد گامی برای تدوین و توسعه آن برداشته شود باید وضعیت این عناصر و مولفه‌ها به روشنی مشخص گردند. عمده این عناصر و مولفه‌ها عبارتند از سطوح، صلاحیتها، توصیفگرها، حجم و اعتبار، تضمین کیفیت، آموزشهای فنی و حرفهای و ذینفعان و نهادهای درگیر. یکی از عناصر اصلی چاچوب ملی صلاحیتها "صلاحیت" است. صلاحیت به معنای نتیجه رسمی یک فرایند اعتباردهی و ارزیابی تعریف میشود و زمانی به دست می‌آید که نهاد ذیصلاح مشخص کند که یک فرد به نتایج یادگیری با استانداردهای خواسته شده، دست یافته است [7]. سطوح نیز مجموعهای از مراحل دنبالهدار و پشت سرهم هستند. هر سطح، نمایانگر مجموعهای از استانداردهای دانش، مهارت و شایستگیهایی است که توسط فراگیران کسب شدهاند. سطوح، نمایشگر مجموعهای از استانداردها هستند که می‌توانند به یک ترتیب مشخص توصیف شوند. این مجموعه، هر نوع صلاحیت را قادر می‌سازد که به بهترین سطحی که بیشترین تناسب را دارد، تعلق یابند [8]. تعریف سطوح مختلف امکان مقایسه بین انواع صلاحیتها را در بخشهای مختلف و نیز با کشورهای دیگر فراهم می‌نماید. همچنین، سطوح باعث شفاف‌سازی و هماهنگی در چارچوب میگردد. درواقع، هدف از توصیفگرهای سطوح، اطمینان دادن به شفاف‌سازی تخصیص صلاحیت به سطح خاص میباشد. رعایت چنین ساختاری و قرار دادن انواع صلاحیت‌های گوناگون در سطوح مختلف میتواند دستیابی به فرصت‌های پیشرفت را تسهیل نماید.
برای هر سطح یک استاندارد دانش، مهارت و شایستگی لازم است تا بتوان آنچه یک فرد در این سطح به دست می‌آورد را تحلیل کرده و دانست که این فراگیر در این سطح استاندارد قادر به انجام چه کارهایی بوده و از نتایج آن چه بهره‌ای خواهد برد. با این همه باید مدنظر داشت که سطوح انواع صلاحیتها در طول سالها توسعه و اصلاح میشوند و در کشورهای مختلف، رویکردهای متفاوتی در زمینه تعیین تعداد سطوح، محدوده نتایج یادگیری مربوط به هر سطح و میزان فاصله‌ها بین سطوح وجود دارد. از آن مهمتر اینکه هیچ ارتباط منطقی یا ضروری بین نتایج یادگیری بسته‌های مختلف که در یک سطح آمده‌اند، وجود ندارد [8].
هر چارچوب صلاحیت به نتایج یادگیری در دستیابی به دانش7، مهارت8 و شایستگی‌های9 هر صلاحیت می‌پردازد تا بتواند ویژگی‌های مجزایی را بین نتایج یادگیری گوناگون ترسیم نماید. اغلب صلاحیتها و نتایج برنامههای یادگیری شامل مجموعهای از استانداردهای دانش، مهارت و شایستگی‌ها هستند.
§ دانش: نتایج جذب اطلاعات از طریق یادگیری میباشد. دانش بدنه حقایق، اصول، نظریهها و شیوههای مربوط به یک حوزه کار یا مطالعه است.
§ مهارت: توانایی به کاربردن دانش، برای اینکه چگونه میشود کارها را تکمیل کرد و مسائل را حل نمود.
§ شایستگی: توانایی فرد برای استفاده از دانش، مهارتها و قابلیت‌های فردی/ اجتماعی و روشی، در موقعیت‌های تحقیقاتی یا کاری و توسعه فردی یا حرفهای است [9].
یکی دیگر از عناصر و ارکان چارچوب صلاحیتها حجم10 و اعتبار11 است. به مقدار دانش، مهارت، شایستگی، حجم استاندارد گفته میشود. به عبارت دیگر، هرچه مقدار دانش، مهارت و شایستگی‌ها بیشتر، حجم بیشتر میباشد. مفهوم حجم عمدتا به مقدار تجمعی آموزش و پرورش برای رسیدن به یک سطح (ورودی‌های مورد نیاز برای دستیابی به یک خروجی) اختصاص نمی‌یابد، بلکه به نتایج و استانداردهای سیستم‌های گوناگون و طراحی یک سیستم اندازه‌گیری نتایج مربوط میشود. باید دقت کرد که تمام انواع صلاحیت‌های یک سطح لزوما به یک میزان حجم ندارند. [9]. با در نظرگرفتن ارزش اعتباری برای یک برنامه یادگیری، این امکان برای ذینفعان فراهم میشود که بتوانند حجم کل یادگیری برنامهها را توصیف و مقایسه کنند. سیستم‌های اعتبار بر فرضیاتی استوارند که شیوه‌ای نسبتا آسان برای شناخت نتایج یک برنامه یادگیری و قراردادن این نتایج در یک سطح را فراهم می‌آورند. به این ترتیب، با وزن دادن به نتایج یا ارزش عددی دادن به نتایج شرایطی را فراهم میکنند که مقایسه با برنامههای دیگر نیز معقول بنظر آید [10]. اعتبار در نظر گرفته شده حجم آموزش مورد نیاز یک برنامه را نشان میدهد. آن معمولا به عنوان یک ارزش عددی مرتبط با زمان یادگیری محتمل بیان میشود، گرچه ممکن است تعریف دقیق از زمان یادگیری محتمل از سیستمی به سیستم دیگر متفاوت باشد [10].
یکی دیگر از الزامات اساسی چارچوب صلاحیت‌های ملی چگونگی تضمین کیفیت آنهاست. سیستم‌های تضمین کیفیت به منظور اطمینان از پیشرفت و قابل محاسبه کردن آموزش و یادگیری تنظیم شدهاند. هدف آنها افزایش اثربخشی و شفافیت ارائه‌ها در تمام سطوح است و نتیجه آن ارتقای اعتماد چندجانبه، به رسمیت شناختن و جابجایی درون و بین کشورها و ... است [11]. در تدوین چارچوب صلاحیت‌های ملی، قرار دادن صلاحیتها به صورت مجموعهای مشخص در سطوح تعریف شده به همراه تضمین کیفیت آنها اصلی‌ترین عناصر برای به رسمیت شناختن بینالمللی صلاحیت‌های یک کشور میباشند [10].
شناسایی ذینفعان نیز از ارکان اساسی شکلگیری و پیادهسازی چارچوب‌های صلاحیت به شمار میرود. از سال‌های ابتدایی قرن بیست ویکم، پیادهسازی چارچوب‌های صلاحیت بعنوان عاملی تسهیلگر برای پیشرفت در اغلب کشورها بخصوص کشورهایی که به لحاظ جغرافیایی نزدیک هم بودند، رواج یافت [12]. پیادهسازی موفق NQF به اعتماد ذینفعان نیازمند است. یعنی ایجاد اعتماد بین جوامع حرفهای و شغلی و همچنین نهادهای آموزشی و کارفرمایان [10]. با این حال ویژگی متمایز NQFها این است که صلاحیتها مستقل از موسساتی هستند که برنامههای منجر به صلاحیتها را ارائه می‌دهند. مسئله مهم این است که باید مطمئن شد از اینکه چارچوب پاسخگوی نیازهای بازار کار است و شناخت بهتری از مهارت‌های فردی به دست میدهد. بنابراین باید به نظرات ذینفعان نسبت به چگونگی چارچوب گوش داده شود، و اجماع واقعی در بین کلیه ذی‌نقعان حاصل گردد [10]. سیستم آموزش فنی و حرفهای نیز یکی دیگر از مولفه‌های اساسی یک چارچوب است که باید جایگاهش نسبت به سایر آموزش‌ها و صلاحیت‌های اعطا شده در یک کشور مشخص شود.
تدوین و کاربست چارچوب صلاحیت‌های ملی در سایر کشورها باعث هماهنگی بیشتر نظام شغلی و آموزشی شده و تبعات مثبتی را در ارتقا آموزش بینالمللی آنها داشته است. از اواخر دهه 1990 به بعد، تدوین چارچوب صلاحیت در اغلب کشورهای جهان تبدیل به روندی اساسی برای اصلاح سیستم آموزش و پرورش ملی شده است. در ابتدا نسخه اولیه چارچوب صلاحیت بین کشورهای انگلیسی زبان گسترش پیدا کرد و پس از آن نیز در مدت کوتاهی بین کشورهای در حال توسعه و غیر انگلیسی زبان نیز رواج یافت[10].
جدول ذیل تا حدودی نشان دهنده نسل‌های مختلف چارچوب صلاحیت‌هاست:
جدول 1: نسل‌های چارچوب ملی صلاحیتها در جهان [10].
نسل سوم(در حال حاضر در دست بررسی اند) | نسل دوم (پیاده سازی و توسعه آنها در اواخر دهه 1990 یا اوایل دهه 2000 آغاز شد) | نسل اول (پیاده سازی آنها بین اواخر دهه 1980 تا اواسط دهه 1990 آغاز شد) |
آلبانی، آنگولا، باربادوس، بوسنی و هرزگوین، بوتسوانا، برزیل، شیلی، چین، کلمبیا، کنگو، جامائیکا، لسوتو، مقدونیه، مالاوی، موزامبیک، رومانی، صربستان، اسلوانی، ازبکستان، تانزانیا، ترکیه، اوگاندا، زامبیا، زیمبابوه | ایرلند، مالزی، مالدیو، موریس، مکزیک، نامیبیا، فیلیپن، سنگاپور، ترینیداد و توباگو، ولز | استرالیا، نیوزلند، اسکاتلند، آفریقای جنوبی، انگلستان |
با وجود اینکه هرکشور ویژگی‌ها و سنن منحصر به فرد خود را دارد، از تجارب بینالمللی نیز میتوان درسهای عملی فراوانی گرفت. در واقع " بهترین شیوه " برای پیادهسازی چارچوب صلاحیت همه کشورها وجود ندارد که به صورت جهانی کاربردی باشد، اما بررسی ویژگی‌های اصلی چارچوب صلاحیتها میتواند کمک شایان توجهی به سیاستگذاران، در شناخت آنچه میبایست مدنظر قرار دهند و بررسی مزایا و مضرات شیوههای گوناگون، نماید [10].
با توجه به اهمیت و جایگاه چارچوب صلاحیت ملی در انسجام و یکپارچکی نظام آموزشی، ارتقای کیفیت، کارایی، اثربخشی و عملکرد در ابعاد مختلف، و همچنین افزایش پاسخگویی آن به نیازهای جامعه و ... ، و نمایان شدن ضرورت ایجاد آن از سوی سیاستگذاران و تصمیمگیران، تدوین، توسعه و اسقرار آن در ایران هنوز جنبه اجرا و عملیاتی به خود نگرفته است. قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفهای و مهارتی مصوبه مجلس شورای اسلامی مورخ (19/09/ 1396) به معرفی چارچوب صلاحیت آموزش فنی و حرفهای کشور پرداخت. مطابق با این چارچوب سطوح صلاحیت حرفهای ملی نیز در هشت سطح در نظر گرفته شد. علاوه بر آن به اهداف چارچوب، وظایف هماهنگی در سیاستگذاری، سنجش و ارزشیابی، تعیین دستگاه‌های مجری، ارکان نظام و تضمین کیفیت اشاراتی شده لیکن تاکنون سازوکار مشخصی برای کاربست و اجرایی نمودن مفاد چارچوب صلاحیت حرفهای تدوین و پیش بینی نشده است12[5]. لذا اطلاع از چگونگی کم و کیف آن میتواند در زمینه تدوین و توسعه این چارچوب ملی در کشورهایی نظیر جمهوری اسلامی ایران راهگشا باشد. یکی از کشورهایی که در اجرا و کاربست چارچوب صلاحیت‌های ملی موفق بوده، کشور هلند میباشد. مطالعه شاخص‌های بینالمللی در حوزه آموزش و توسعه (2017) نشان میدهد که کشور هلند از رتبه‌ی برتری نسبت به برخی کشورهای دیگر برخوردار است. برای مثال از منظر شاخص رفاه لگاتوم13 هلند در رتبه ششم قرار دارد. همچنین از نظر شاخص نوآوری جهانی14 در رتبه سوم قرار دارد. از نظر شاخص گزارش رتبه‌بندی نظام‌های آموزش عالی (QS)15 نیز در رتبه هفتم قرار دارد که همگی نشان دهنده وضعیت سرآمدی این کشور در حوزه آموزش و توسعه هستند. لذا انتخاب این کشور برای مطالعه به عنوان یک کشور پیشرو که دارای چارچوب صلاحیت منسجم باشد میتواند تصویر مناسبی برای مطالعه چگونگی چارچوب صلاحیت‌های ملی در اختیار بگذارد16[5].
این پژوهش در پاسخ به این سوال که چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند از چه عناصری تشکیل شده و وضعیت هر یک از این عناصر به چه صورت است انجام شد. سوالات فرعی پژوهش به شرح ذیل میباشد:
1. چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چگونه تدوین و توسعه داده شده است؟
2. ذینفعان و نهادهای درگیر در تدوین و کاربست چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چه کسانی هستند؟
3. چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند از چه سطوح و صلاحیت‌هایی تشکیل شده است؟
4. توصیفگرهای سطوح چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چه میباشند؟
5. حجم و اعتبار مطرح در هر یک از سطوح چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چگونه میباشند؟
6. سیستم تضمین کیفیت در چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چگونه میباشد؟
7. جایگاه آموزشهای فنی و حرفهای در چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چگونه میباشد؟
8. میزان انطباق چارچوب صلاحیت ملی هلند با چارچوب صلاحیت اروپا، و سطوح صلاحیت حرفهای ملی، طبقهبندی بینالمللی سطوح تحصیلی و طبقهبندی بین المللی اشتغال به چه صورت است؟
2. روش پژوهش
مطالعه حاضر از نظر هدف بنیادی و از لحاظ نحوهگردآوری دادهها، به روش مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای انجام گردید. در این پژوهش جهت پاسخگویی به سؤالات تحقیق، به بررسی اسناد منتشر شده و منابع موجود در رابطه با چارچوب صلاحیت‌های ملی کشور هلند پرداخته شد. ابتدا کلیه منابع خارجی اعم از مقالات، گزارش‌ها و اسناد بینالمللی منتشر شده با عنوان چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند و سایر کلیدواژه‌های مرتبط جستجو شد، سپس با حذف منابع نامرتبط و قدیمی تعداد 8 سند به عنوان نمونه با روش تمام شماری مورد مطالعه جامع قرار گرفت. سپس اطلاعات گردآوری شده از بررسي اسناد و مدارک به تفکیک هر یک از عناصر و ارکان چارچوب صلاحیت‌های ملی دسته‌بندی و ارائه گردید. برای اعتباریابی دادهها با استفاده از روش بررسی همکار17 (3 نفر از فارغ‌التحصیلان دکتری رشتههای آموزش عالی) روند گردآوری دادهها و دسته‌بندی و ارائه آنها مورد تایید قرار گرفت.کسب اطلاعات از همگنان فرایندی است برای افزایش اعتمادپذیری یا روایی پژوهش کیفی[13]. تحلیل و ارائه یافته‌ها نیز به شیوه مطالعات مروری انجام شد.
3. یافتههای پژوهش
§ پاسخ به سوال اول: چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چگونه تدوین شده است؟
دولت هلند حمایت خود را در راستای تدوین و تنظیم یک چارچوب صلاحیت‌های جامع برای کشور هلند (NLQF) در سپتامبر 2012 اعلام کرده است. چارچوب صلاحیتها در هلند بر اساس ادغام آن با چارچوب صلاحیتها برای آموزش عالی ایجاد شده است که به نوعی یک خود- اعتباری18 در حوزه آموزش عالی اروپا در سال 2009 بوده است[14]. 17 نوع صلاحیت در هلند وجود دارد که در نه سطح یادگیری یکپارچه شدهاند: سطح ورودی و سطوح 1 تا 8. [15]. سطوح هشتگانه چارچوب صلاحیتها در دو گروه عمده صلاحیتها پوشش داده میشود: گروه اول- صلاحیت‌هایی که توسط وزارت آموزش، وزارت امور اقتصادی و وزارت بهداشت و سلامت و رفاه تدوین و تنظیم میشود. گروه دوم- صلاحیت‌هایی که توسط افراد خارجی اعطا میگردد که عمدتا توسط ذینفعان در بازار تدوین، تنظیم و توسعه داده میشود. از سال 2012 برخی از برنامهها به منظور نشاندادن دستههای دیگر ایجاد شدهاند و 30 صلاحیت اخیر (دسامبر 2016) در چارچوب صلاحیت در هلند سطحبندی شدهاند19. این صلاحیتها بر ویژگی دوگانه نظام صلاحیت‌های ملی - بخش عمومی و خصوصی تاکید دارند. این دو بخش در واقع با بکدیگر تعامل داشته و مکمل یکدیگر میباشند که یکی از مهمترین ویژگی‌های مشخص و بارز چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند است. چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند از سال 2012 عملیاتی شده است[16].
§ پاسخ به سوال دوم: ذینفعان و نهادهای درگیر در تدوین و کاربست چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چه کسانی هستند؟
وزارت آموزش، فرهنگ و علوم در توسعه و پیادهسازی چارچوب صلاحیت‌های ملی مشارکت دارند. به مرور زمان اجرای چارچوب به دبیرخانه چارچوب صلاحیتها موکول شده است که به عنوان نقطه هماهنگی ملی چارچوب صلاحیت‌های اروپا (EQF) نیز عمل میکند. در ابتدا تعداد محدودی از ذینفعان در کنار سه وزارتخانه و یک کمیته تخصصی (کمیته Leintsje)، متشکل از چهار استاد متخصص در زمینه آموزش، موظف به تدوین و توسعه طرح اولیه چارچوب صلاحیتها در هلند شدند. لذا پیشنهاد اولیه چارچوب صلاحیت‌های ملی نتیجه مشارکت و درگیری ذینفعان نبود [16].
اولویت دادن به "پذیرا بودن"20 چارچوب صلاحیت‌های ملی به بخش خصوصی تا حدی به این ضعف اولیه پاسخ داده است. کار سیستماتیک اطلاعرسانی به ذینفعان بالقوه از سال 2012 صورت گرفته است. در حالیکه روند برنامهها کند بود، 31 صلاحیت سطحبندی شدند و از زمان شروع کار در سال 2012 در چارچوب‌ها گنجانده شدند. چارچوب صلاحیت‌های ملی بر اساس چارچوب صلاحیت‌های آموزش عالی (از سال 2005) در زمینه فرایند بولونیا21 ایجاد و توسعه یافت. این کار در چارچوب صلاحیت‌های ملی آموزش عالی هلند به اوج خود رسید و توسط کمیته مستقل خارجی همسالان22 در فوریه 2009 مورد تایید قرار گرفته است [16].
مهمترین ذینفعان23 در نظام آموزشی هلند: ذینفعان فهرست شده در ذیل تحت تاثیر سیاست و تحولات (رشد و توسعه) نظام آموزشی هلند قرار دارند بنابراین نقش بسیار زیادی در توسعه چارچوب صلاحیتها در هلند و ارجاع آن به چارچوب صلاحیت اروپایی ایفا میکند.
آموزش | بازار کار |
شورای آموزش ابتدایی شورای آموزش متوسطه شورای آموزش فنی- حرفهای و بزرگسالان شورای آموزش کشاورزی شورای آموزش عالی حرفهای انجمن دانشگاهی | انجمن مراکز تخصصی بخش آموزش و بازار کار مرکز تخصصی کارفرمایان و اتحادیههای تجاری |
شکل 1: مهمترین ذینفعان در نظام آموزشی هلند
شورای اقتصادی و اجتماعی (SER)
شورای اقتصادی و اجتماعی (SER) 24متشکل از نمایندگان کارفرمایان و کارگران سازمانها و کارشناسان منصوب شده از سوی دولت میباشد. شورای اقتصادی و اجتماعی به دولت هلند و پارلمان هلند در زمینه سیاست اقتصادی و اجتماعی مشاوره میدهد. شورای اقتصادی و اجتماعی (SER) همچنین دارای کارکردهای مدیریتی و نظارتی نیز میباشد که شامل نظارت از تولیدات و صنعت میباشد. بر طبق قانون در سازمان صنعتی، شورای اقتصادی و اجتماعی (SER) نه تنها منافع خصوصی صنعت (هم کارفرمایان و هم کارگران) را نشان میدهد بلکه منافع عمومی تجارت (کسبوکار) را نیز تشویق و ترغیب میکند [15].
شورای آموزش
شورای آموزش25 یکی از بخشهای مشاورهای در آموزش برای وزارت آموزش، وزارت امور اقتصادی، کشاورزی و نوآوری، و از اولین و دومین دفترها26 در دولت و شهرداریها محسوب میشود. که مشاورههای مستقلی را در ارتباط با سیاست و قانون اساسی در حوزه آموزش ارائه میدهد[15].
شورای آموزش ابتدایی (PO-Council)
شورای آموزش ابتدایی (PO-Council)27 سازمانی کارفرما و از حامیان اصلی هئیت مدیره مدارس و مدارس آموزش ابتدایی (شامل مدارس خاص) و آموزش خاص (متوسطه) محسوب میشود. این شورا بر سه حوزه اصلی تمرکز دارد که عبارتند از: تامین مالی، اشتغال در بخش خصوصی و سیاست آموزش عمومی[15].
شورای آموزش متوسطه (VO-Council)
شورای آموزش متوسطه (VO-Council)28 سازمانی کارفرما و از حامیان اصلی هیئت مدیره مدارس و مدارس در آموزش متوسطه محسوب میشود. بیش از 334 هیئت (هیات امنای) مدرسه و 600 مدرسه عضو این شورا هستند که بیش از 95 درصد مدارسی که توسط دولت تامین مالی میشوند، را پوشش میدهد. این شورا با کارمندان سازمانها در ارتباط با موافقت‌نامه‌های کار جمعی بیش از 12000 کارمند مذاکره میکند[15].
شورای آموزش فنی- حرفهای و آموزش بزرگسالان (MBO-Council)
شورای آموزش و پرورش فنی- حرفهای و آموزش بزرگسالان (MBO-Council)29 از انجمنهای اصلی و حامیان آموزش فنی- حرفهای و اموزش بزرگسالان است. این شورا دارای 66 موسسه عضو است که توسط وزارت آموزش تأمین مالی میشوند. این شورا منافع مشترک اعضایش را فراهم کرده و خدمات و فعالیت‌های مشترکی را در ارتباط با این منافع فراهم میکند. 40 درصد از نیروی کار در هلند به اندازه 630000 نفر هر ساله آموزش فنی- حرفهای میبینند. این شورا با کارمندان سازمانها در ارتباط با موافقت‌نامه‌های کار جمعی آموزش فنی- حرفهای و آموزش بزرگسالان بیش از 53000 کارمند مذاکره میکند [15].
شورای آموزش کشاورزی (AOC)
شورای آموزش کشاورزی (AOC)30 به عنوان یک انجمن، سازمانی کارفرما و از حامیان اصلی آموزش کشاورزی است که شامل آموزش در زمینه تغذیه، محیط طبیعی و زندگی میباشد. تمامی 13 موسسه‌ای که به وسیله دپارتمان کشاورزی تامین مالی میشوند از اعضای این شورا هستند [15].
انجمن مراکز تخصصی بخش آموزش و و بازار کار (COLO)
COLO از انجمنهای تخصصی (CRA) است31. نقش اولیه آن حمایت و ارتقای همکاری بین انجمن تخصصی (CRA) و ارائه گزارش از طرف آن میباشد[15].
شورای آموزش عالی حرفهای (HBO-Council)
شورای آموزش عالی حرفهای (HBO-Council)32 یکی از انجمنها و از حامیان اصلی آموزش عالی است. همه 13 موسسات آموزش عالی که بوسیله بخش عمومی / دولت تامین مالی میشوند از اعضای این شورای هستند. که علاقه و نگرش اعضای آن را به دولت، سیاست و جامعه مدنی نشان میدهد. این شورا نهادی کارفرما نیز میباشد که با دولت و اتحادیهها در رابطه با شرایط کاری در بخش آموزش عالی حرفهای مشاوره میدهد [15].
انجمن دانشگاهی (VSNU)
انجمن دانشگاهی (VSNU)33، یکی از انجمنها و از حامیان اصلی برای چهارده دانشگاه هلند و نشاندهنده علاقه اعضایشان به دولت، سیاستها و جامعه مدنی است. انجمن دانشگاهی (VSNU)، نیز انجمنی کارفرماست که 52000 نفر از دولت و کارمندان سازمانها در بخش دانشگاهی را به کارگرفته است. انجمن دانشگاهی (VSNU)، فعالیت‌های خدماتی برای اعضایش را فراهم میکند[15].
شرکای اجتماعی (کارفرمایان و اتحادیههای تجاری)34
کارفرمایان و نمایندگان کارکنان در اکثر بخشها در هلند وجود دارند. کارکنان و سازمانهای کارفرما تصمیمات جمعی در زمینههای صنعتی، آموزش و استخدام اتخاذ میکنند. این کار از طریق کمیتههای مشترک نظیر کمیته توافق جمعی (CAO) و کمیته آموزش و پرورش انجام میگیرد. چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند یک چارچوب صلاحیت‌های ملی کاملا عملیاتی است. در حالیکه دبیرخانه چارچوب صلاحیت‌های ملی در هلند با کارکنان و بودجهی محدودی (تقریبا 500000 یورو در سال 2015) فعالیت میکند. دیدگاه و چشمانداز چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند در میان ذینفعان خارج از آموزش و پرورش رسمی به آرامی افزایش مییابد [16].
§ پاسخ به سوال سوم: چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند از چه سطوح و صلاحیت‌هایی تشکیل شده است؟
در جدول ذیل به سطوح NQF هلند و صلاحیت‌های مطرح در هر یک از آنها اشاره شده است:[16].
جدول 2: سطوح NQF هلند و عناوین آنها
سطح | عنوان صلاحیتها |
8 | دکتری؛ متخصص پزشکی |
7 | مدرک کارشناسی ارشد |
6 | مدرک کارشناسی |
5 | مدرک کاردانی |
4 + | آموزش پیشدانشگاهی (VWo)؛ آموزش پیشدانشگاهی برای بزرگسالان (VAVO- VWO) |
4 | سطح 4 آموزش فنی – حرفهای (MBO 4)؛ آموزش متوسطه عمومی عالی (HAVO)؛ آموزش متوسطه عمومی عالی برای بزرگسالان (VAVO- HAVO) |
3 | سطح سوم آموزش فنی- حرفهای (MBO 3) |
2 | سطح دوم آموزش حرفهای (MBO 2)؛ آموزش پایه برای بزرگسالان (VAVO)؛ آموزش متوسطه پیش حرفهای (فنی- حرفهای)- مسیر نظری (vmbo tl)؛ آموزش متوسطه پیش حرفهای (فنی- حرفهای)- مسیر ترکیبی نظری (vmbo gl)؛ آموزش متوسطه پیش حرفهای (فنی- حرفهای)- مسیر فنی- حرفهای پیشرفته (vmbo-kb)؛ آموزش پایه 3 برای بزرگسالان |
1 | سطح یک آموزش فنی- حرفهای (MBO 1)؛ آموزش متوسطه پیش حرفهای (فنی- حرفهای)- مسیر فنی- حرفهای پایه (vmbo- bb)؛ آموزش پایه 2 برای بزرگسالان (آموزش پایه 2) |
- | آموزش پایه 1 برای بزرگسالان (آموزش پایه 1) |
§ پاسخ به سوال چهارم: توصیفگرهای سطوح چارچوب صلاحیت‌های ملی هلند چه میباشند؟
در جدول ذیل به توصیفگرهای NQF هلند به تفکیک دانش، مهارتها و شایستگی (مسئولیتپذیری و استقلال) اشاره شده است[15]:
جدول 3: توصیفگرهای سطح ورودی NQF هلند و عناوین آنها
سطح ورودی | ||
زمینه: یک محیط زندگی روزمره به خوبی شناخته شده و پایدار (باثبات) | ||
عناصر | دانش | دارای دانش پایه از حقایق و ایدههای ساده در ارتباط با محیط زندگی |
مهارت بکارگیری دانش | 1) باز تولید و بکارگیری این دانش، 2) انجام وظایف (حرفهای) ساده و آشنا بطور خودکار | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی و حل مسائل ساده در زندگی روزانه | |
یادگیری و توسعه مهارتها | کار کردن تحت نظارت به منظور توسعه شخصی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | کسب و پردازش اطلاعات و حقایق و ایدههای ساده در ارتباط با محیط زندگی | |
مهارت‌های ارتباطی | برقرای ارتباط با همسالان با بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با زمینه | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، 2) تحت نظارت بودن و داشتن مسئولیت محدود درباره نتایج وظایف و مطالعات روزمره ساده | |
جدول 4: توصیفگرهای سطح 1 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 1 | ||
زمینه: یک محیط زندگی و کاری روزانه آشنا | ||
عناصر | دانش | دارای دانش پایه از حقایق و ایدههای ساده مرتبط با یک حوزه دانش یا یک شغل |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید و بکارگیری این دانش، 2) انجام وظایف (حرفهای) ساده و آشنا بطور خودکار | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی و حل مسائل ساده در عمل حرفهای یا در یک حوزه از دانش | |
یادگیری و توسعه مهارتها | کار کردن تحت نظارت به منظور توسعه شخصی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | کسب و پردازش اطلاعات، حقایق و ایدههای ساده در ارتباط با یک شغل یا حوزهای از دانش | |
مهارت‌های ارتباطی | برقراری ارتباط با همسالان، سرپرستان و مشتریان، متناسب با زمینه، بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با عمل حرفهای | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، سرپرستان و مشتریان، 2) تحت نظارت بودن و پذیرش مسئولیت نتایج وظایف و مطالعات ساده | |
جدول 5: توصیفگرهای سطح 2 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 2 | ||
زمینه: یک محیط کاری و زندگی روزانه آشنا | ||
عناصر | دانش | دارای دانش پایه از حقایق و ایدهها، فرایندها، مواد، ابزار و مفاهیم و ارتباط آنها با یک حوزه دانش یا در یک شغل |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید و بکارگیری دانش موردنظر، 2) انجام وظایف (حرفههای) ساده با کمک از رویههای استاندارد گزینششده | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی و حل مسائل ساده بطور سیستماتیک در عمل حرفهای یا در حوزهای از دانش | |
یادگیری و توسعه مهارتها | درخواست حمایت و پشتیبانی به منظور توسعه فردی بعد از تفکر در آن و ارزیابی نتایج یادگیری فردی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | کسب، پردازش اطلاعات پایه یعنی حقایق، ایدهها، فرایندها، مواد، ابزار و مفاهیم مرتبط با شغل یا حوزهای از دانش | |
مهارت‌های ارتباطی | برقرارای ارتباط همکاران، سرپرستان و مشتریان، متناسب با زمینه و بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با عمل حرفهای | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، سرپرستان و مشتریان، 2) پذیرش مسئولیت نتایج وظایف و مطالعات ساده | |
جدول 6: توصیفگرهای سطح 3 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 3 | ||
زمینه: محیط زندگی و کاری آشنا اما قابل تغییر | ||
عناصر | دانش | دارای دانش از مواد، ابزارها، حقایق، مفاهیم اصلی، نظریات ساده، ایدهها، روشها و فرایندهای مرتبط با یک حوزه دانش و شغل |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید و بکارگیری دانش، 2) شناسایی محدودیتهای دانش موجود در عمل حرفهای و یا در یک حوزه دانش و اقدام به منظور بررسی آن، 3) انجام وظایف (حرفههای) نیازمند بینش تاکتیکی و استراتژیکی از طریق انتخاب و ترکیب آن با روشها و رویههای استاندارد. | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی و حل مسائل پیچیده بصورت سیستماتیک در عمل حرفهای یا در حوزهای از دانش از طریق انتخاب و استفاده از دادههای مناسب | |
یادگیری و توسعه مهارتها | درخواست حمایت به منظور توسعه فردی بیشتر پس از تفکر در آن و ارزیابی نتایج یادگیری فردی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | کسب، پردازش و ترکیب اطلاعات در مواد، ابزارها، حقایق، مفاهیم اصلی، نظریات ساده، ایدهها، روشها و فرایندهایی مرتبط با حوزهای از دانش یا یک شغل | |
مهارت‌های ارتباطی | برقراری ارتباط با همسالان، ناظران، مشتریان، متناسب با زمینه، بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با عمل حرفهای | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، سرپرستان و مشتریان، 2) پذیرش مسئولیت نتایج وظایف با مطالعات مشخص، 3) پذیرش مسئولیت مشترک نتایج کارهای همیشگی و روزمره دیگران | |
جدول 7: توصیفگرهای سطح 4 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 4 | ||
زمینه: محیط کاری و زندگی آشنا اما تغییر پذیر، و در یک محیط بینالمللی | ||
عناصر | دانش | دارای دانش گسترده و تخصصی از مواد، ابزار، حقایق، مفاهیم انتزاعی، نظریهها، ایدهها، روشها و فرایندهای مرتبط با یک حوزه دانش و شغل |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید، تحلیل و بکارگیری دانش، 2) ارزیابی و یکپارچه‌سازی دادهها و توسعه استراتژی‌هایی به منظور انجام وظایف (حرفههای) مختلف، 3) شناسایی محدودیتهای دانش موجود در عمل حرفهای یا حوزه دانش و اقدام به منظور بررسی این تحلیل و انجام وظایف نسبتا پیچیده | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی، تحلیل و حل مسائل نسبتا پیچیده بصورت سیستماتیک در عمل حرفهای یا در یک حوزه دانش به روشی خلاق از طریق انتخاب و استفاده از دادههای مناسب | |
یادگیری و توسعه مهارتها | پذیرش توسعه شخصی از طریق تفکر در آن | |
مهارت‌های اطلاعاتی | دریافت، پردازش و ترکیب اطلاعات وسیع و تخصصی در مواد، ابزار، حقایق، مفاهیم انتزاعی، نظریهها، ایدهها، روشها و فرایندهای مرتبط در یک حوزه شغلی و دانشی | |
مهارت‌های ارتباطی | برقراری ارتباط با همسالان، سرپرستان و مشتریان، متناسب با زمینه، بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با عمل حرفهای | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، سرپرستان و مشتریان، 2) پدیرش مسئولیت نتایج فعالیت، کار و بررسیها و مطالعات خود، 3) پذیرش مسئولیتهای مشترک نتایج فعالیت‌ها و کار دیگران | |
جدول 8: توصیفگرهای سطح 5 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 5 | ||
زمینه: یک محیط زندگی یا کاری ناشناخته اما قابل تغییر و در یک محیط بینالمللی | ||
عناصر | دانش | 1) دارای دانش گسترده، تخصصی و عمیق در یک حوزه دانشی و شغلی، 2) دارای دانش دقیق از برخی حرفه‌ها و یا حوزههای دانش و درک طیفی انتخاب شده از نظریهها، اصول و مفاهیم اساسی، 3) دارای دانش و درک محدودی از برخی از مسائل و موضوعات مهم روز و تخصص‌هایی در ارتباط با یک حوزه شغلی و دانشی محدود |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید، تحلیل و بکارگیری دانش در طیفی از زمینهها به منظور حل مسائل مرتبط با یک حوزه شغلی و دانشی، 2) استفاده از روندها در یک سبک انعطافپذیر و نواورانه شناسایی محدودیتهای دانش محدود در عمل حرفهای یا حوزه دانش و اقدام در راستای بررسی این تحلیلها و انجام وظایف پیجیده | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی، تحلیل و حل مسائل پیجیده در عمل حرفهای یا در یک حوزه دانشی به روشی خلاق از طریق انتخاب و استفاده از دادههای مرتبط | |
یادگیری و توسعه مهارتها | پذیرش توسعه شخصی از طریق تفکر در آن و ارزیابی نتایج یادگیری فردی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | دریافت، پردازش، ترکیب و تجزیه و تحلیل اطلاعات در سطح وسیع، عمیق و دقیق در طیف محدودی از مفاهیم، اصول و نظریهها و ارتباط آنها با یک حوزه دانشی و شغلی، همچنین دانش محدود در برخی موضوعات و تخصص‌های مهم روز در ارتباط با یک حوزه دانشی و شغلی و ارائه این اطلاعات | |
مهارت‌های ارتباطی | برقراری ارتباط به شیوه‌ای هدفمند با همسالان، ناظران و مشتریان/ متقاضیان، متناسب با زمینه، بکارگیری قراردادهایی در ارتباط با کار حرفهای | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، ناظران/ سرپرستان و مشتریان/ متقاضیان، 2) پذیرش مسئولیت نتایج فعالیت‌ها، کارها و مطالعات خود، 3) پذیرش مسئولیت مشترک نتایج فعالیت‌ها و کار دیگران و مدیریت فرایندها | |
جدول 9: توصیفگرهای سطح 6 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 6 | ||
زمینه: یک محیط کاری یا زندگی ناشناخته اما قابلتغییر با درجه بالایی از عدم اطمینانی و در یک محیط بینالمللی | ||
عناصر | دانش | 1) داری دانش پیشرفته و تخصصی و بینش انتقادی در نظریهها و اصول در یک حوزه از دانش و اشتغال و یا در یک زمینه علمی گسترده، 2) دارای دانش یکپارچه و گسترده و درک قلمرو دانش مورد نظر، مهمترین زمینهها و مرزها در حوزه اشتغال و دانش و زمینه علمی گسترده، 3) دارای دانش و درک و فهم برخی از موضوعات و مسائل مهم روز، موضوعات و تخصص‌هایی در ارتباطاتش با اشتغال، حوزه دانش و یا در زمینه علمی گسترده. |
مهارت بکارگیری دانش | 1) بازتولید، تحلیل و بکارگیری دانش در زمینههای مختلف به روشی که نشان دهنده یک رویکرد علمی و حرفهای در یک حوزهای از دانش یا اشتغال است. 2) بکارگیری مهارت‌های تخصصی پیچیده بر اساس نتایج تحقیقات، 3) تکمیل پژوهش بنیادی یا کاربردی تحت نظارت، و بر مبنای دانش روش‌شناختی، 4) دانش و بینش در یک حوزه خاص، 5) شناسایی محدودیتهای دانش موجود در عمل حرفهای و یا در حوزهای از دانش و اقدام در راستای بررسی این تحلیل و انجام کارهای علمی و حرفهای | |
مهارت‌های حل مسئله | شناسایی و تجزیه و تحلیل مسائل و مشکلات پیچیده در عمل حرفهای یا در حوزهای از دانش و حل این مسائل به روشی تاکتیکی، راهبردی (استراتژیکی) و خلاق از طریق گزینش و استفاده از دادههای مربوطه | |
یادگیری و توسعه مهارتها | پذیرش توسعه فردی از طریق تفکر و ارزیابی نتایج (یادگیری) فردی | |
مهارت‌های اطلاعاتی | جمعآوری و تحلیل انتقادی اطلاعات علمی و حرفهای جامع به سبکی مسئولانه و گسترده، عمیق و دقیق در طیف محدودی از نظریه‌های بنیادی، اصول و مفاهیم مرتبط با اشتغال، حوزه دانش یا زمینه علمی و همچنین اطلاعات محدود در برخی از موضوعات، عناوین و تخصص‌های مهم در ارتباط با اشتغال، حوزه دانش | |
مهارت‌های ارتباطی | ارتباط به شیوه‌ای هدفمند با همسالان، متخصصان و غیر متخصصان، سرپرستان/ ناظران و مشتریان/ متقاضیان، متناسب با زمینه، بکارگیری قراردادهایی که در ارتباط با کار حرفهای مربوط هستند. | |
مسئولیتپذیری و استقلال | 1) کار با همسالان، متخصصان و غیر متخصصان، سرپرستان و مشتریان/ متقاضیان، جامعه علمی گسترده و جامعه به عنوان یک کل، 2) پذیرش مسئولیت نتایج کار و مطالعه و بررسیهای خود و دیگران، 3) پذیرش مسئولیت مدیریت فرایندهای پیچیده و توسعه حرفهای افراد و گروها، 4) جمعآوری و تفسیر دادههای مرتبط، با هدف شکلگیری یک ایده (دیدگاه) بر اساس ملاحظات جنبههای اجتماعی، حرفهای، علمی و اخلاقی | |
جدول 10: توصیفگرهای سطح 7 NQF هلند و عناوین آنها
سطح 7 | ||
زمینه: یک محیط کاری یا زندگی ناشناخته اما قابلتغییر با درجه بالایی از عدم اطمینان و شامل یک محیط بینالمللی | ||
عناصر | دانش | 1) دارای دانش خیلی پیشرفته و تخصصی در حوزه شغلی و دانشی و یا در یک زمینه علمی و ارتباط بین حرفههای مختلف، حوزههای دانش و رشتههای علمی، 2) دارای درک انتقادی از طیف وسیعی از نظریهها، اصول و مفاهیم، که مهمترین آنها در ارتباط با اشتغال، حوزه دانش و زمینه علمی است. 3) دارای دانش گسترده و مفصل و درک انتقادی از برخی موضوعات و مسائل مهم روز |